Daniel (Dama dama)
Tułów ma zbudowany masywnie, stosunkowo krótkie i mocne nogi nadają mu, w porównaniu z sarną czy jeleniem, wygląd zwierzęcia krępego i ciężkiego. Umaszczenie daniela charakteryzuje się dużą zmiennością ubarwienia. Normalnie jest czerwonawo-brunatne z białymi plamami ułożonymi w podłużnych rzędach. Zimą zmienia kolor na ciemnopopielate z niewyraźnymi plamami. Wzdłuż grzbietu biegnie ciemna smuga. Ogon jest od góry czarny, od spodu biały. Zmiana sukni (linienie) następuje w maju-czerwcu oraz październiku.
Stosunkowo często spotyka się osobniki będące albinosami, oraz ubarwione nietypowo, całkowicie na czarno. Podobnie jak u innych przedstawicieli jeleniowatych, samiec posiada poroże, które co roku zrzuca, a na jego miejsce wyrasta nowe, większe. Poroże jest bardziej szerokie i łopatowate niż u jelenia szlachetnego. Samica nie posiada poroża. Poroże dojrzałego samca jest w kształcie litery "U". Od czwartego roku życia w części końcowej z coraz szerszą łopatą, z przodu gładką, w tylnej części posiadającą wyrostki zwane sękami. Poroże jest co roku zrzucane w kwietniu lub maju, wzrost kolejnego trwa około 12 tygodni.
W górnym plejstocenie daniele występowały na terenie niemal całej Europy. Ostatnie zlodowacenie zepchnęło je do regionu śródziemnomorskiego. Do Europy Środkowej sprowadzono daniele powtórnie w XVI i XVII wieku, początkowo jako zwierzęta parkowe, a później wyprowadzono je na tereny otwarte.
Liczniejsze populacje danieli występują w zachodniej części Polski, a prawie nie występuje na wschodzie kraju i w górach.
Daniel ma doskonały wzrok, znacznie lepszy niż pozostałe jeleniowate W ciemności widzi jednak słabo. Węch ma również bardzo dobrze rozwinięty, choć słabszy niż u jeleni.
Daniele należą do zwierząt przystosowanych do pobierania mieszanego pokarmu z przewagą traw. Daniel preferuje trawy i roślinność zielną przed pędami drzew i krzewów. Najbardziej lubiane są słodkie trawy z rodzaju Agrostis, Festuca, Holcus i Poa. Chętnie zjadane są pozostające na zimę zielone liście jeżyny i bluszczu. Od wiosny do jesieni duże znaczenie w diecie mają liście i pędy drzew i krzewów. Do najchętniej zjadanych należą dzika jabłoń, jesion, buk, brzoza, grab, kasztanowiec, dąb, dzika grusza, śliwy i wierzby. Od listopada do lutego daniele zgryzają także pędy roślin iglastych. Zjadają także chętnie żołędzie, bukiew, kasztany, jagody, jabłka i inne owoce. Zimą obgryzają też korę drzew, głównie wiązów i drzew iglastych.
Daniel jest zwierzęciem gromadnym. W lecie, w okresie upasania się przed rują, młode byki, łanie i cielęta chodzą razem, a stare byki w odrębnych, małych chmarach. Mocne byki często chodzą samotnie i rzadko pokazują się w bardziej otwartych miejscach. Chmarę byków zawsze prowadzi najmocniejszy. W okresie godowym (bekowiska) byki odszukują chmary łań, odpędzają od nich młode byczki i z łaniami spędzają okres godowy.
Bekowisko (gody) odbywa się po rykowisku jeleni, czyli w miesiącach październik - listopad. W okresie rui byk zbiera sobie chmarę łań (5-8 sztuk), którą trzyma we władaniu przez okres około 2 tygodni, jeżeli nie zostanie wcześniej odpędzony przez innego byka. W okresie rui byk stadny prawie nic nie je i przez to traci swoją wagę. Krycie łań następuje w tzw. rujowiskach; tj. w wcześniej wykopanych wgłębieniach w ziemi. W tym okresie byk wydaje chrapliwy głos podobny do beczenia. Beczenie to rozpoczyna się już w godzinach południowych. Łania rodzi w czerwcu lub na początku lipca jedno młode, czasami dwa, a bardzo rzadko trzy, po ciąży trwającej około 230 dni. Cielaki po urodzeniu przebywają wraz z matką i ssą mleko aż do jej następnej rui. Dojrzałość płciową osiągają po 2 latach, żyją do 25 lat.
Okres polowań na byki przypada od 01.10 do 31.01, a na łanie i cielęta 01.10 d0 15.01.
Największą hodowlę daniela (liczącą 2 tysiące sztuk) w Europie ma rolnik z Pławina niedaleko Strzelec Krajeńskich (województwo lubuskie).
Daniele pokazane na tej stronie sfotografowano na wolności.
Dorosły samiec podczas bekowiska.
Samica daniela.
Na górze i na dole poroże daniela w różnych stadiach rozwoju.
Biała samica z czarnym młodym.
Bekowisko danieli coraz częściej wygląda jak rykowisko jeleni.
Silne łopatacze gromadzą wokół siebie harem samic.
Daniel i inne jeleniowate
Jeleń - byk
Sarna - kozioł
Łoś
© Jurek Grzesiak 2008 - Fotograficzny atlas flory i fauny - Daniel