Wrzos zwyczajny (Calluna vulgaris)

Wrzos zwyczajny zwany jest także wrzosem pospolitym. Występuje powszechnie w całej Europie, północnej Azji, północnej Afryce i w Azji Mniejszej. Jest pospolity na terenie całej Polski.
Krzewinka jest zimozielona, dwupienna, wysoka na 20-80 cm, o gałązkach rozesłanych na ziemi. Liście ma zimozielone, drobne, kształtu igiełkowatego, ułożone naprzeciwlegle. Kwiaty są obupłciowe, drobne, dzwonkowate, różowoliliowe, czterokrotne, zebrane w jednostronnych wielokwiatowych gronach szczytowych. Poszczególne kwiaty otoczone są zielonym, 4-listkowym kieliszkiem. Torebka owocowa zawiera liczne, drobne nasiona.
Wrzos to bylina kwitnąca od sierpnia do października. Jest rośliną zimozieloną.
Korzenie wrzosu są w symbiozie ze strzępkami grzybni. Grzybnia dostarcza roślinie wodę z solami mineralnymi, w zamian pobierając od niej substancje organiczne.
Występuje w borach sosnowych, głównie na polanach i zrębach leśnych.Często tworzy duże skupiska, zwane wrzosowiskami. Jest to roślina kwasolubna. W Polsce występuje do wysokości 2000 m.
Kwiaty wrzosu odwiedza 8 gatunków zwierząt pszczolinek, lepiarkowate, porobnice, smukliki i wiele gatunków trzmieli i motyli. Liście zjadają gąsienice 27 gatunków motyli.
Jest to roślina lecznicza służąca jako surowiec zielarski : ziele (Herba Calunae), kwiaty (Flos Callunae). Surowiec zawiera garbniki, flawonoidy, kwercytynę i mirycetynę, arbutynę, olejki eteryczne, kwasy organiczne, sole mineralne z dużą zawartością krzemionki. Wykazuje działanie : przeciwzapalne, moczopędne, przeciwreumatyczne i uspokajające. Stosuje się je przy schorzeniach dróg moczowych, chorobach nerek i przewodu pokarmowego oraz pomocniczo przy chorobach reumatycznych, chorobach wątroby i bezsenności. Zbioru i suszenia dokonuje się w początkach kwitnienia, pod koniec sierpnia. Ścina się górne części rozkwitających gałązek, a następnie suszy w miejscach przewiewnych i zacienionych. Same kwiaty suszy sie w cienkich warstwach na powietrzu lub w suszarniach w temperaturze około 40 stopni.
Wrzos to doskonała doślina miododajna. Miód wrzosowy należy do najlepszych miodów kwiatowych, ma konsystencję galaretowatą i jest trudny do odwirowania z plastrów. W stanie płynnym ma zabarwienie czerwonobrunatne i konsystencje galaretowatą. Charakteryzuje się silnym aromatem i charakterystycznym ostrym słodko-gorzkim smakiem. Z jednego hektara wrzosowiska pszczoły mogą zebrać nawet 200 kg miodu.
Jest także stosowany jako roślina ozdobna. Odmiany ozdobne stosuje się w urządzaniu terenów zielonych. Szczególnie nadaje się na obrzeża rabat i do ogrodów skalnych.
W Polsce wrzos jest pod ochroną.

Wrzos zwyczajny - Calluna vulgaris